Homa ya ini ugonjwa wa ini unaoambukiza sana unaosababishwa na virusi vya hepatitis A. Virusi hivyo ni mojawapo ya aina kadhaa za virusi vya homa ya ini vinavyosababisha ini kuvimba na kuathiri uwezo wa ini kufanya kazi. Leo nitaanza na aina ya Hepatitis A
Una uwezekano mkubwa wa kupata hepatitis A kutokana na chakula au maji machafu au kwa kuwasiliana kwa karibu na mtu au kitu kilichoambukizwa. Kesi ndogo za hepatitis A hazihitaji matibabu. Watu wengi walioambukizwa hupona kabisa bila uharibifu wa kudumu wa ini.
Kufanya mazoezi ya usafi, ikiwa ni pamoja na kunawa mikono mara kwa mara, kunaweza kuzuia kuenea kwa virusi. Chanjo ya hepatitis A inaweza kulinda dhidi ya homa ya ini aina ya (hepatitis A).
Je, Dalili Zake Zinakuwaje?
Dalili za homa ya ini aina ya Hepatitis A kawaida huonekana wiki chache baada ya kuwa na virusi. Lakini si kila mtu aliye na hepatitis A hupata dalili. Ikiwa utafanya hivyo, dalili zinaweza kuwa kama hizi zifuatazo:
- Kuhisi uchovu usio wa kawaida
- Kuhisi kichefuchefu ghafla na kutapika au kuhara
- Kuhisi maumivu ya tumbo au usumbufu, haswa upande wa juu wa kulia chini ya mbavu zako za chini, ambayo iko juu ya ini lako.
- Kutoa kinyesi cha udongo au kijivu. Kupoteza hamu ya kula
- Kuhisi homa ya kiwango cha chini
- Kutoa mkojo mweusi
- Kuhisi maumivu ya viungo
- Ngozi kuwa njano na weupe
- Macho yako kuwa njano (jaundice)
- Kuwashwa sana
Dalili hizi zinaweza kuwa ndogo na kutoweka baada ya wiki chache. Wakati mwingine, hata hivyo, homa ya ini aina ya hepatitis A husababisha ugonjwa mbaya ambao hudumu miezi kadhaa.
Wakati wa kuonana na daktari
Fanya mawasiliano na mtoa huduma wako wa afya ikiwa una dalili za homa ya ini (hepatitis A).
Kupata chanjo ya hepatitis A au sindano ya kinga mwili inayoitwa immunoglobulin ndani ya wiki mbili baada ya kuambukizwa virusi vya hepatitis A, kunaweza kukukinga dhidi ya maambukizi.
Uliza mtoa huduma wako wa afya au idara ya afya ya eneo lako kuhusu kupokea chanjo ya homa ya ini ikiwa kama:
- Ulikula kwenye mgahawa wenye mlipuko wa ugonjwa wa homa ya ini (hepatitis A)
- Unaishi na mtu ambaye ana hepatitis A
- Hivi majuzi ulifanya ngono na mtu ambaye ana homa ya ini (hepatitis A)
Je, Chanzo Chake Ni Nini?
Ugonjwa wa homa ya ini aina ya hepatitis A husababishwa na virusi vinavyoambukiza seli za ini na kusababisha uvimbe. Kuvimba kunaweza kuathiri jinsi ini lako linavyofanya kazi na kusababisha dalili nyingine za homa ya ini.
Virusi huenea wakati kinyesi kilichoambukizwa, hata kiasi kidogo, kinapoingia kwenye kinywa cha mtu mwingine ikiwa kama alishika na akaacha kufanya usafi. Unaweza kupata ugonjwa wa homa ya ini aina ya hepatitis A unapokula au kunywa kitu kilicho na kinyesi au kilichoambukizwa.
Unaweza pia kupata maambukizi kwa kuwasiliana kwa karibu na mtu ambaye ana ugonjwa wa homa ya ini aina ya hepatitis A. Virusi vinaweza kuishi kwenye nyuso kwa miezi michache. Virusi havisambai kwa mguso wa kawaida au kwa kupiga chafya au kukohoa.
Hapa kuna baadhi ya njia maalum ambazo virusi vya hepatitis A vinaweza kuenea:
- Kula chakula kinachoshughulikiwa na mtu aliye na virusi ambaye haoshi mikono vizuri baada ya kutoka chooni
- Kunywa maji machafu
- Kula chakula kilichooshwa kwa maji machafu
- Kula samakigamba mbichi kutoka kwenye maji yaliyochafuliwa na maji taka
- Kuwasiliana kwa karibu na mtu ambaye ana virusi, hata kama mtu huyo hana dalili,
- Kufanya ngono na mtu ambaye ana virusi
Sababu za hatari
Uko katika hatari ya kuongezeka kwa ugonjwa wa homa ya ini(hepatitis A) ikiwa kama:
- Unasafiri au kufanya kazi katika maeneo ya ulimwengu ambapo ugonjwa wa homa ya ini(hepatitis A) ni wa kawaida
- Unaishi na mtu mwingine ambaye ana hepatitis A
- Ni mwanaume ambaye unashiriki ngono na wanaume wengin
- Una aina yoyote ya mapenzi ya ngono na mtu ambaye ana homa ya ini(hepatitis A)
- Una ukimwi
Je, Nini Madhara Ya Homa Ya Ini?
Tofauti na aina nyingine za homa ya ini, virusi vya hepatitis A haisababishi uharibifu wa ini kwa muda mrefu, na haifanyi maambukizi ya kudumu.
Ni mara chache sana, ugonjwa wa homa ya ini aina ya hepatitis A unaweza kusababisha upotezaji ghafla (papo hapo) wa utendaji kazi wa ini, haswa kwa wazee au watu walio na magonjwa sugu ya ini. Kushindwa kufanya kazi kwa ini kwa muda mfupi kunahitaji kukaa hospitalini Ili kufuatilia matibabu. Watu wengine wenye tatizo la ini kushindwa kufanya kazi ghafla wanaweza kuhitaji kupandikiza ini.
Leo nitaishia hapa katika makala hii, fuatilia tena makala inayofuata kuhusu ugonjwa wa homa ya ini aina ya Hepatitis B.
Je, Nini Suluhisho Lake?
Ugonjwa wa homa ya ini unatibika kwa urahisi mno. Unahitaji kupata huduma unaweza kuwasiliana nasi kwa namba hizi: 0752389252 au 0712181626.
Pia unaweza kutuma namba yako ya WHATSAP uweze kuunganishwa na darasa letu ili uzidi kujifunza zaidi juu ya masomo ya afya.
Arusha-Mbauda Maua,
Karibuni sana!